သေႏၶ, ေတာထြက္, ဓမၼစက္, မိန္ႁမြက္ဝါဆုိ ဟူေသာစကားႏွင္႔အညီ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ကိုယ္ေတာ္ျမတ္ႀကီးသည္ တုသိတာနတ္ျပည္မွ နတ္သားအေပါင္းတု႔ိဧ။္ ဘုရားျဖစ္ရန္ အခ်ိန္တန္ပါၿပီဟု လာေရာက္ကာ ေတာင္းပန္ၾကေသာေၾကာင္႔ သႏၲဳႆိတ နတ္သားအျဖစ္မွ မယ္ေတာ္မာယာဧ။္ ဝမ္းတြင္ဝယ္ ဝါဆုိလျပည္႔ေန႔တြင္ ပဋိသေႏၶေနေတာ္မူပါသည္။
ဖြားျမင္ေျမာက္ေသာအခါ သိဒၶတၳေဂါတမ အမည္ရေလဧ။္။ ဆယ္႔ေျခာက္ႏွစ္ဝယ္ ယေသာ္ဓရာႏွင္႔ ထိန္းျမႇား လက္ထပ္ေလဧ။္ ရာဟုလာ အမည္ရေသာ သားေတာ္တစ္ပါး ေမြးဖြားေလဧ။္ ထုိေနာက္ သူအုိ, သူနာ, သူေသ, ရဟန္း, ဟူေသာ နိမိတ္ႀကီးေလးပါးကုိ ျမင္ေတာ္မူကာ အုိျခင္းသေဘာ နာျခင္းသေဘာ ေသျခင္းသေဘာ တရားတုိ႔ကုိေၾကာက္လန္႔ကာ အုိျခင္းကင္းရာ နာျခင္းကင္းရာ ေသျခင္းကင္းရာ ရဟန္းတစ္ပါးဧ။္ ခ်မ္းသာတရားကုိ ေတြးသိကာ ေတာထြက္ရန္ ႀကံစည္ေတာ္မူၿပီး ဝါဆုိလျပည့္ေန႔ ညသန္းေခါင္ယံ အခ်ိန္တြင္ ဖြားဖက္ေတာ္ ေမာင္စံ ကႏၷကျမင္းတုိ႔ ႏွင္႔ ဥရုေဝလ ေတာသုိ႔ ကိေလသာကုန္ခန္းၿပီး ဥာဏ္အလင္းေရာင္ေတြကုိ ရွာေဖြရန္ ေတာထြက္ေတာ္မူပါသည္။

မဂဓတုိင္း ဂယာၿမဳိ႕အနီး ဥရုေဝလေတာဝယ္ (၆)ႏွစ္တုိ႔ ကာလပတ္လုံး ေရွးေဟာင္း အိႏၵိယ ေယာဂီ ပရိဗုိဇ္တုိ႔ဧ။္ အတၱကိလမထာ (ပင္းပန္းစြာခႏၶာကုိယ္ ညင္းဆဲေၾကာင္း) အက်င့္တုိ႔ကုိ႔ ထုိေတာဝယ္(၆) ႏွစ္တုိင္တုိင္ ပင္းပန္းစြာ က်င့္ႀကံေသာ္လည္း တရားထူးကုိမရရွိေပ၊ (၆)ႏွစ္မွ်က်င္႔ခဲ႔ရတဲ႔ ေရွးေဟာင္းအိႏၵိယ ေယာဂီပရီဗုိဇ္တုိ႔ဧ။္ အက်င္႔မ်ားသည္ ခႏၶာကုိယ္ပင္ပန္းဆင္းရဲေၾကာင္း အက်င္႔မ်ားသာၿဖစ္သည္ဟု သိရေသာအခါ မိမိဧ။္ ကုိယ္ပုိင္နည္းစနစ္ၿဖစ္ေသာ မဂၢင္(၈)ပါး နည္းလမ္းသစ္ၿဖင္႔ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ကုိ ရရွိကာ ဘုရားအၿဖစ္သုိ႔ ေရာက္ရွိေတာ္မူပါသည္ ၊ဘုရားအၿဖစ္သုိ႔ေရာက္ရွိၿပီးေနာက္ အားထုတ္ခဲ႔ေသာတရားမ်ားႏွင္႔ ေလာကကုိ ဆင္ျခင္ၾကည့္ေသာ္ မိမိရရွိ က်င့္ႀကံထားေသာ တရားတုိ႔သည္ အလြန္သိမ္ေမြ႔နက္နဲ ခက္ခဲလြန္းေနဧ။္ ေလာကလူသားတုိ႔ဧ။္ အသိဥာဏ္ကား ကိေလသာအေမွာင္တုိ႔ၿဖင္႔သာ ထာဝစဥ္ပိတ္ဖုံးေနဧ။။္ ငါဧ။္တရားတုိ႔သည္ကား အလြန္နက္နဲကာ ခက္ခဲလြန္ေနဧ။္ ပုထုဇဥ္တုိ႔ အားေဟာၾကားရန္ လားလားမွမတန္ဟု စဥ္ၿခင္ေနစဥ္ သဟမၸတိ ျဗဟၼာဧ။္ ေတာင္းပန္မႈျဖင္႔ အရင္က မိမိ တပည့္ေတာ္ခဲ႔ဘူးေသာ ကာသိတုိင္း ဗာရာဏသီၿမဳိ႕အနီး မိဂဒါဝုန္ေတာဝယ္ရွိေသာ ပဥၥဝဂၢီငါးဦး (ပဥၥ-ငါးခု ငါးေယာက္၊၀ဂၢ-အစု အဖြဲ႔)တုိ႔ကုိတရားဦးေဟာၾကားရန္ ၾကြခ်ီေတာ္မူေလသည္ ။

ဝါဆုိလျပည္႔ေနဝယ္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကုိယ္ေတာ္ျမတ္ၾကီးသည္ သူ႔ဘဝဧ။္ ပထမဦးဆုံးၿဖစ္ေသာ ဓမၼစၾကၤာ တရားေတာ္ကုိ ပဥၥဝဂၢီ ငါးဦးတုိ႔အား ေဟာၾကားေတာ္မူေလသည္။ ဝါဆုိလၿပည္႔ ေန႔သည္ ဗုဒၶဘာ၀င္တုိ႔ အတြက္ မြန္ၿမတ္ေသာေန႔တစ္ေန႔ၿဖစ္ပါသည္။

၀ါဆိုလျပည့္ (၅) ေန႔
(၁) ပဋိသေႏၶတည္သည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ – ၆၇၊ ၀ါဆိုလျပည့္။(ၾကာသပေတးေန႔)

(၂) ေတာထြက္သည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ – ၉၇၊ ၀ါဆိုလျပည့္။(တနလၤာေန႔)

(၃) ဓမၼစၾကာတရားဦး = မဟာသကၠရာဇ္ – ၁၀၃၊ ၀ါဆိုလျပည့္။(စေနေန႔)

(၄) ေသာတာပန္လူသား စေပၚသည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ – ၁၀၃၊ ၀ါဆိုလျပည့္။ (စေနေန႔)

(၅) သံဃာရတနာစေပၚသည့္ေန႔ = မဟာသကၠရာဇ္ – ၁၀၃၊ ၀ါဆိုလျပည့္။ (စေနေန႔)

သေႏၶယူေတာ္မူေသာေန႔ (ၾကာသာပေတးေန႔)
သုံးလူ႔ရွင္ပင္၊ ကၽြန္းထိပ္တင္၊ ေသာင္းခြင္
စၾကာ၀ဠာ၊ နတ္ျဗဟၼာတို႕၊ ညီညာရုံးစု၊
ေတာင္းပန္မူေၾကာင့္၊ ရတုနဂိုရ္၊ ရႊန္းရႊန္းစိုသည္
“ဝါဆိုလျပည္႕ ၾကြက္မင္းေန႔၀ယ္၊ ခ်မ္းေျမ႕ၾကည္ျဖဴ
သေႏၶ ယူသည္” နတ္, လူ ၿငိမ္းဖို႔ကိန္းပါကို…။

ေတာထြက္ေတာ္မူေသာေန႔ (တနလၤာေန႕)
ဖြားျမင္ေျမာက္ေသာ္၊ ဆယ္ေျခာက္ႏွစ္ရြယ္
ပ်ဳိျမစ္ႏုနယ္၌၊ သုံးသြယ္ေရႊနန္း သိမ္းျမန္းၿပိးလစ္၊
ဆယ္သုံးႏွစ္လွ်င္၊ ဘုန္းသစ္လွ်ံလူ၊ စံေတာ္မူ၍၊
“ရြယ္မူႏုၿဖိဳး၊ ႏွစ္ဆယ္ကိုး၀ယ္” ေလးမ်ဳိးနိမိတ္၊
နတ္ျပဟိတ္ေၾကာင့္၊ ေရႊစိတ္ျငင္ၿငိဳ၊ သံေ၀ပိုက၊
“၀ါဆိုလျပည့္ က်ားမင္းေန႔၀ယ္၊ ခ်မ္းေျမ႕ရဂုံ
ေတာ္ရပ္လွႈံသည္” စုံၿမိဳင္ပင္ရိပ္ခမ္းမွာကို……။

ဓမၼစႀကၤာေဟာေတာ္မူေသာေန႕ (စေနေန႔)
ဘုရားျဖစ္ကာ၊ မိဂဒါသို႔၊ စၾကာေရႊဖ၀ါးျဖန္႔ခ်ီ
သြား၍၊ ငါးပါး၀ဂၢီစုံအညိႏွင့္ မဟီတစ္ေသာင္း
တိုက္အေပါင္းမွ၊ ခေညာင္းကပ္လာ၊ နတ္ျဗဟၼာ
အား“၀ါဆိုလျပည့္၊ စေနေန႔၀ယ္၊ ေႂကြ႕ေႂကြ႕
လွ်ံတက္၊ ဓမၼစက္ကို” မိန္႔ႁမြတ္ေထြျပား၊
ေဟာေဖာ္ၾကားသည္၊ တရားနတ္စည္ရႊမ္းတယ္ကို….။

ဓမၼစႀကၤာတရားေတာ္

ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ (၂၉)ႏွစ္ထိ ကာမဂုဏ္အာ႐ံုတို႔ျဖင့္ ေပ်ာ္ပါးေနခဲ့ေသာ ‘ကာမသုခလႅ’ိကာႏု ေယာဂလက္ယာစြန္းေရာက္ေနစဥ္ ေလာဘကိုသာ ျဖစ္ေစၿပီး၊ (၂၉) ႏွစ္မွ (၃၅) ႏွစ္အထိ (၆) ႏွစ္လံုးလံုး ခႏၶာကုိယ္ကို အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွိပ္စက္ညႇင္းဆဲၿပီးက်င့္ေသာ ဒုကၠရစရိယာအက်င့္ ‘အတၱကိလမထာႏုေယာဂ’ လက္၀ဲ စြန္း ေရာက္ေနစဥ္ ေဒါသကိုသာျဖစ္ေစသျဖင့္ တရားမရျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ၄င္းအစြန္းႏွစ္ပါးကိုေရွာင္ၿပီး ‘မဇိၥ်မပဋိပဒါ’ (ေခၚ) မဂၢင္ရွစ္ပါးအက်င့္ကို က်င့္မွသာလွ်င္ သစၥာေလးပါး ကို သိျမင္ႏိုင္ေသာ တရားျဖစ္သည္ဟု ေဟာၾကားေသာ တရားျဖစ္သည္။
၀ါဆိုလျပည့္ေနေလးမွာတ၇ားထူးတရားျမတ္မ်ားက်င့္ၾကံအားထုတ္နုိင္ၾကပါေစ